Inleiding
Voor u ligt de Stadsrekening van de gemeente Nijmegen. In deze financiële verantwoording ziet u wat we in 2019 hebben bereikt, wat we daarvoor hebben gedaan en wat dat heeft gekost. Het college van burgemeester en wethouders legt zo inhoudelijk en financieel verantwoording af over het gevoerde beleid zoals dat is vast gelegd in de begroting van 2019.
Afgelopen jaar werd opnieuw duidelijk dat we in een prachtige stad wonen, die hard groeit en er economisch goed voor staat. In de lijstjes van aantrekkelijke steden scoren we onverminderd hoog, steeds meer toeristen weten onze regio te vinden en inwoners en bezoekers waarderen de sfeer in de stad.
Er is vorig jaar flink geïnvesteerd in Nijmegen, in totaal zo’n 47 miljoen euro. In Waalfront en Waalsprong wordt verder gebouwd aan nieuwe stadsdelen. Rond station Nijmegen ontstaan zowel aan de centrum- als de westkant nieuwe kansen voor wonen, werken en mobiliteit. De Waalkade kreeg een enorme make-over en in Dukenburg werd gestart met het toekomstbestendig maken van de winkelcentra. Ook op landelijk niveau wordt steeds duidelijker dat de regio Arnhem-Nijmegen buiten de Randstad meer en meer een van de belangrijkste knooppunten van ons land wordt als het gaat om wonen en werken. Nieuwe samenwerkingsverbanden met de provincie en het Rijk kregen in 2019 vorm en zullen verder worden uitgewerkt in 2020.
In Hengstdal, Bottendaal en Zwanenveld werd met buurtbewoners gewerkt aan wijkwarmteplannen die als basis dienen voor de verandering naar aardgasvrije wijken. Een complexe opgave die nog veel onzekerheden kent, maar die we wel nu moeten oppakken om klaar te zijn voor de noodzakelijke veranderingen naar een duurzame stad die klaar is voor een schone en gezonde toekomst. Verduurzaming en leefbaarheid werd ook op laagdrempelige manieren gestimuleerd. Operatie Steenbreek hielp mensen om hun directe leefomgeving groener en klimaatbestendiger te maken en de SlimSpitsen-campagne maakte mensen bewust van hun reisgedrag, wat naast een betere bereikbaarheid van Nijmegen ook een bijdrage levert aan de leefbaarheid. Uit fietstelcijfers bleek dat er nog nooit zoveel gefietst is in Nijmegen als in 2019. Inzet voor betere voorzieningen en bewustwording bij weggebruikers zorgden voor een stadsbrede groei van meer dan 20 procent.
Nijmegen is een sociale, inclusieve stad, daar zijn we trots op. Daarom investeerden we ook in 2019 in laagdrempelige en nieuwe vormen van ondersteuning. Voorbeelden zijn het ‘Goede Dag’ wijkinitiatief voor ouderen dat uitbreidde naar Grootstal, Willemskwartier en Heseveld of de introductie van brede basisteams die dichtbij in de wijk participatie, zelfredzaamheid en ontmoeting stimuleren. De aanbesteding beschermd wonen en beschermd thuis is vorig jaar succesvol afgerond. Zo kan thuis betere hulp geboden worden en hoeven Nijmegenaren niet onnodig weg uit hun vertrouwde omgeving. Ruim 600 mensen werden door de Financieel Expert in de Wijk geholpen om geldproblemen aan te pakken. Ook dierenwelzijn kreeg hernieuwde aandacht via een beleidsnotitie en uitvoeringsagenda.
Met onder meer ondernemers en kennisinstellingen stelde de gemeente een Economische Visie op. Onder de noemer ‘Kansen voor Nijmegen’ kon iedereen meedenken en invulling geven aan de toekomst van de Nijmeegse economie. Dat leidde niet alleen tot een gedragen visie, maar ook tot tientallen concrete acties die gezamenlijk worden opgepakt. Op die manier werken we aan veerkrachtige economie die zorgt voor innovatie en banen.
Nijmegen is een aantrekkelijke stad met een groot en divers cultureel aanbod. Aan meerdere gesprekstafels is input geleverd voor het onderzoek naar ‘De staat van cultuur in Nijmegen’. De conclusies en aanbevelingen zijn opgepakt en vertaald in een nieuwe cultuurvisie ‘Groei.’ Cultuur in Nijmegen is voor en door iedereen, draagt bij aan een aantrekkelijke stad en zorgt voor innovatie en creativiteit.
Vorig jaar stond onze stad ook voor belangrijke financiële keuzes. We werden geconfronteerd met fors nadelige financiële effecten vanuit het Rijk in onder meer de Meicirculaire. De verdeelmodellen van het Gemeentefonds en Beschermd Wonen waren onzekere factoren. De discussie over die modellen is nog niet voorbij. De gezamenlijke Nederlandse gemeenten zijn in gesprek met het Rijk om tot een duurzame oplossing te komen die recht doet aan het omvangrijke takenpakket van gemeenten en die de beschikbare middelen zo goed mogelijk spreidt over gemeenten. Belangrijk voor Nijmegen omdat onze begroting van ruim 800 miljoen voor een fors deel afhankelijk is van die bijdragen. Samen met de gemeenteraad hebben we in 2019 op basis van een Koersdocument stevige besluiten genomen die nodig waren om de effecten van onzekerheden en tegenvallers op te vangen.
Deze Stadsrekening laat zien dat het is gelukt om het nadeel van 1,6 miljoen uit de rekening van 2018 om te buigen naar een positief resultaat van 5,3 miljoen euro. Door financiële meevallers, duidelijke keuzes en het verstandig inzetten van onze middelen kon er geïnvesteerd én gespaard worden. Dat is heel goed nieuws, maar het betekent niet dat we ons al rijk mogen rekenen. Er blijven zoals gezegd onzekerheden rond de verdeling van bijvoorbeeld het Gemeentefonds en de groeiende vraag naar zorg loopt niet in de pas met de financiële middelen die we ter beschikking krijgen. Ook de impact van het Corona-virus op onze stad en regio is bij het schrijven van deze inleiding nog niet te overzien. De uitbraak van COVID-19 (Corona) eind februari 2020 heeft een enorme impact op ons allemaal. De wereldwijde pandemie leidt tot ongekende omstandigheden. Voor de aanpak van COVID-19 kijken wij wat we, aanvullend op de landelijk maatregelen van het Rijk, kunnen doen. Dit raakt veel beleidsterreinen van onze organisatie. We streven naar een zo adequaat mogelijke uitvoering van de landelijke en lokale maatregelen en naar zoveel mogelijk continuïteit van de reguliere werkzaamheden en van noodzakelijke (digitale) besluitvorming en hebben daarvoor de nodige interne maatregelen genomen.
We sluiten onze ogen dus niet voor de grote uitdagingen en onzekerheden waar we als stad voor staan, maar we mogen - terugkijkend op 2019 - ook concluderen dat Nijmegen financieel gezond is.